Thường sau khi dầm hạt me, để lấy chất chua, người ta quen tay, gom hạt me cho vào sọt rác. Vứt hạt me đi như thế thật phí phạm! Giống như hạt sen, hạt me nấu khéo chế biến cũng có thể là đề tài bổ ích cho những món ăn thi vị, đậm đà. Trước mắt đến với món chè hạt me. Hạt me già, lượng vừa đủ; đem ngâm vào nước vôi tôi, sau đó ninh hạt me, khi nào thấy hạt me rạn nứt vỏ thì nhanh chóng trút vào một thau nước lã. Dùng dao mũi sắc cạy vỏ hạt me, chọn lấy phần thịt hạt me. Mộc nhĩ ngâm nở, băm nhỏ. Nấu nước đường cho thật sôi, đổ thịt hạt me và mộc nhĩ vào nấu khoảng 60 phút thì trút bột va ni, quậy đều, đun thêm 10 phút, nhắc nồi chè me xuống, múc ra các chén nhỏ, cho vào tủ lạnh. Ăn nóng hay nguội đều ngon.

Cũng với thịt hạt me đã làm sẵn như trên, ta sẽ có món hạt me xào sả ớt. Nguyên liệu gồm có sả củ, băm mịn; ớt chín bỏ hạt băm với hành củ. Phi dầu cho nóng, đổ thịt hạt me vào xào khoảng 10 phút, kế đó trút sả ớt, hành vào xảo thêm 10 phút thì nêm tiêu, muối, tương ớt, xì dầu, đường cát; đảo đều tay đến khi món xào se bề mặt thì trút bơ vào xào chung, xào thêm 10 phút nữa, trút món ăn ra đĩa, rắc một ít hành lá xanh xắt nhuyễn, trộn đều. Dùng món hạt me xào sả ớt làm món ăn nhẹ thì tuyệt.

Thay vì nấu cháo hạt sen, ta cũng có thể nấu cháo bằng hạt me. Chọn loại gạo mới, vo đãi sạch. Xóc gạo với một chút muối ăn, cho gạo vào nồi, chế một lượng nước lã vừa đủ , đun đến sôi thì tiếp tục đổ thịt me vào nấu với gạo thành cháo. Đun liên tục với ngọn lửa nhỏ, đến khi cháo thật nhừ. Khi ăn, múc cháo ra chén, rắc thêm một chút muối, tiêu, hành lá xắt sợi; dọn ăn nóng. Cháo hạt me dùng làm món điểm tâm, rất tốt cho sức khoẻ.

Với món canh hạt me thì sự sáng tạo quả là hoàn hảo. Chọn khoảng 300g sườn non, rửa sạch, chặt miếng vừa ăn. Hạt me làm sẵn xào sơ qua với một chút dầu ăn. Cho khoảng 1,5 lít nước vào ninh với sườn heo, cà rốt. Khi hai thứ nguyên liệu đã mềm thì thả hạt me vào nấu canh. Nếu muốn cho món canh có mùi thơm ngon, trong lúc nấu sườn heo với cà rốt, ta thả vào nồi canh 2-3 khúc sả củ, đập dập. Nấu đến khi món canh mềm rục thì gạn bỏ sả củ. Nêm vào nồi canh một chút tiêu, đường, nước mắm ngon, một chút xì dầu. Khuấy đều cho gia vị ngấm kỹ vào canh. Múc canh ra thố, rắc vào thố canh hành lá và rau ngò rí xắt nhuyễn.

Còn có món mực kho hạt me, vừa ngon, vừa lạ. Nguyên liệu gồm mực ống khoảng 500g, làm sạch mực cho bớt mùi tanh. Gừng củ già, cạo sạch vỏ, xắt sợi mỏng, dài. Cà chua, hấp chín, lột sạch vỏ, bỏ hạt, dầm nhuyễn; tỏi khoảng 50g, bóc vỏ, băm nhuyễn. Thịt heo ba rọi 200g , xắt lát thật mỏng. Quế rang vàng, nghiền mịn . Hành tím, bóc vỏ, xắt lát mỏng. Xếp một lớp gừng mỏng nằm sát đáy nồi rồi một lớp thịt heo ba rọi. Nhồi hạt me vào ruột mực, dùng tăm xiên cho khít mí mực. Đặt mực lên thịt heo. Thêm một lớp tỏi, bột quế, hành củ. Cứ thế xếp liên tục đến hết. Đun dầu nóng, đổ cà chua hấp vào xốt với dầu, nêm tiêu, muối, bột nêm, xì dầu, đường cát, 01 chén nước lã. Khi nước xốt cà chua nguội, chế vào nồi mực; đậy kín vung đặt lên bếp. Kho với ngọn lửa nhỏ liu riu cho gia vị ngấm vào mực. Khi nồi mực gần cạn nước, đổ khoảng chén dầu ăn vào nồi, có thể đảo nhẹ cho nguyên liệu trộn lẫn vào nhau, kho đến khi hơi khô món ăn là được.

Món mực kho hạt me, ăn thơm, bùi, béo ngậy, có vị ngọt, cay của quế gừng; dùng làm món ăn hàng ngày rất bổ dưỡng và lạ miệng. Hạt me đơn giản là thế, song vẫn hấp dẫn người ăn bằng những món ăn đậm đà. Hãy một lần thử ăn để cảm nhận món ăn Việt độc đáo và sáng tạo như thế nào.