Trang cá nhân của Định Công

Main | Registration | Login
Thứ sáu, 29/Tháng 3/2024, 12:55:25
Welcome Khách | RSS
Site menu
Đăng nhập
Các phân mục
Văn hóa, xã hội [7]
Những vấn đề nóng của xã hội, giáo dục, tin văn hóa, các vùng miền văn hóa...
Khoa học, công nghệ [14]
Khoa học tự nhiên, tiến bộ kĩ thuật...
Vui cười. [1]
Những truyện vui, clip hài, hình ảnh vui, ... Xem để có những giây phút cười thư giãn nhẹ nhàng, sảng khoái, tiếp tục làm việc.
Âm nhạc. [4]
Những bài hát bất hủ hoặc yêu thích. Âm nhạc cho ta niềm vui và sự lác quan.
Phim ảnh. [0]
Những bộ phim, đoạn clip hay sưu tầm được.
Kinh tế, tài chính [2]
Linh tinh, tản mạn [3]
Văn thơ, ẩm thực, cảm nhận, ...
Tìm kiếm
Main » 2009 » Tháng Hai » 25 » Một số tiến bộ trong điều trị bệnh AIDS
11:13:14
Một số tiến bộ trong điều trị bệnh AIDS
Ở các thế kỷ trước, việc nghiên cứu tìm ra tác nhân gây bệnh rất khó khăn, phải mất hàng chục năm thậm chí hàng trăm năm, nhưng khi tìm được tác nhân gây bệnh thì việc tìm ra thuốc chữa bệnh khá dễ dàng. Đối với AIDS thì khác, việc nhận diện tác nhân gây bệnh khá nhanh, chỉ sau hai năm khi ca AIDS đầu tiên được phát hiện, người ta đã xác định thủ phạm là virut có tên HIV. Nhưng cho tới nay, việc nghiên cứu tìm được thuốc trị liệu có hiệu quả, tiêu diệt hoàn toàn HIV vẫn còn ở phía trước. Nếu nói rằng có tiến bộ trong điều trị thì tiến bộ đó thể hiện ở chỗ từ không có thuốc ta có được một thuốc là AZT (zidovudine, retrovir) và cho tới nay có khoảng mấy chục thuốc được chấp nhận dùng trong điều trị và phải dùng phối hợp chỉ để kéo dài thêm cuộc sống của người bệnh chứ không phải trị dứt bệnh.
Để hiểu rõ cơ chế tác động của các thuốc đang được dùng hiện nay trong điều trị AIDS, ta cần có một số hiểu biết về cấu trúc của HIV ở mức độ sinh học phân tử.
HIV được xác định là loại virut (hay còn gọi là siêu vi, là loại vi sinh vật nhỏ hơn rất nhiều so với vi khuẩn) thuộc họ retrovirus - gọi là retrovirus vì virut này phiên mã (hay còn gọi sao chép) tín hiệu di truyền một cách ngược ngạo khác thường (chữ “retro” có nghĩa là ngược). Đặc tính của retrovirus là bộ gen của nó nằm trong chuỗi RNA (viết tắt của ribonucleic acid) có thể phiên mã thành DNA (viết tắt của deoxyribonucleic acid) nhờ một enzym phiên mã ngược có tên reverse transcriptase thay vì theo chiều bình thường của các sinh vật là từ DNA ra RNA. DNA, RNA là hai chất có trong nhân của mọi tế bào sinh vật, DNA chứa cấu trúc di truyền giúp tế bào sinh sản còn RNA là chất giúp tế bào tổng hợp protein để phát triển, tăng trưởng và nhân ra các tế bào mới.
Khi HIV xâm nhiễm vào cơ thể của con người, nó sẽ gắn và xâm nhập vào một loại tế bào bạch cầu có tên là lympho - bào T gọi tắt là CD4. Khi đã xâm nhập vào bên trong tế bào CD4, HIV sẽ sử dụng enzym reverse trancriptase biến RNA chứa trong nó thành DNA và DNA này sẽ hòa nhập vào nhân của tế bào CD4 để từ đó điều khiển sự tổng hợp các protein cần thiết để tạo ra nhiều con HIV mới. Trong quá trình nhân lên thành nhiều con HIV mới, HIV có sử dụng một loại enzym có tên là protease.
Tóm lại, sự nhiễm HIV để đưa đến bệnh AIDS đồng nghĩa với việc HIV xâm nhập, nhân lên thành nhiều con HIV mới và có hai enzym đóng vai trò quan trọng trong việc sinh sản nhân lên này là: enzym phiên mã ngược (reverse transcriptase) và enzym protease. Nếu ta tìm cách ức chế tức là làm cho tê liệt hai enzym này thì sẽ làm cho HIV ngưng, không sinh sôi phát triển được nữa và như vậy hy vọng sẽ cải thiện được tình trạng bệnh.
Do hiểu rõ cơ chế xâm nhập và nhân lên của HIV như vậy, nên các nhà khoa học đã tìm ra các thuốc chữa bệnh AIDS được gọi là thuốc chống retrovirus (ARV drugs) chia làm 2 loại: thuốc ức chế enzym phiên mã ngược và thuốc ức chế protease.
Về thuốc ức chế enzym phiên mã ngược, có AZT là thuốc đầu tiên được chấp nhận trị AIDS, ngoài ra còn có ddI (didanosine, videx), ddC (zalcitabine, Hivid), d4T (Stavudine, zerit), 3TC (lamivudine, Epivir).
Về thuốc ức chế protease, đây là nhóm thuốc mới được tìm ra trong vài năm gần đây. Do có tác dụng ức chế protease là enzym cần thiết của giai đoạn cuối của quá trình tự nhân lên của HIV trong khi nhóm thuốc thứ nhất tác động ở giai đoạn đầu nên nhóm thuốc thứ hai này có tác dụng tốt với HIV đã kháng với thuốc ức chế enzym phiên mã ngược. Thuốc ức chế protease đã được công nhận trong điều trị gồm có: indinavir (crixivan), ritonavir (norvir), saquinavir (invirase), nelfivavir (viracept).
Trước đây chỗ có AZT được sử dụng nên phác đồ dùng một thuốc gọi là đơn trị liệu xem như là đương nhiên. Sau khi có nhiều thuốc được tìm ra, người ta không dùng một thuốc nữa mà phối hợp nhiều thuốc. Các phác đồ phối hợp nhiều thuốc ARV được đưa ra nhằm đạt được tác dụng hiệp lực mạnh, kéo dài, cũng như làm giảm các triệu chứng lâm sàng, các bệnh nhiễm cơ hội ở người bệnh AIDS. Có hai chỉ tiêu sinh học được xem xét, đối chiếu khi bắt đầu điều trị và sau đó dùng theo dõi tác dụng như thế nào của phác đồ điều trị. Đó là đo lường lượng RNA của HIV có trong máu người bị nhiễm để biết được lượng virut thật sự có trong máu và đếm lượng tế bào bạch cầu CD4 có trong huyết tương. Lượng virut giảm và lượng CD4 tăng chứng tỏ bệnh được cải thiện, phác đồ điều trị có tác dụng tốt.
Trước khi có thuốc ức chế protease, để tăng tác dụng của AZT cũng như hạn chế tình trạng HIV đề kháng AZT, người ta phối hợp AZT với một thuốc ức chế enzym phiên mã ngược khác như phối hợp AZT với ddI, AZT với ddC, AZT với 3TC.
Hiện nay, với sự xuất hiện thuốc mới là các thuốc ức chế protease, phác đồ điều trị bệnh AIDS là phối hợp 3 thuốc gọi là trị liệu bộ ba, gồm có hai thuốc ức chế enzym phiên mã ngược phối hợp với một thuốc ức chế protease. Thí dụ như phối hợp AZT chung với ddI và indinavir, hoặc d4T phối hợp với 3TC và indinavir.
Chi phí cho phác đồ trị liệu bộ ba là rất cao, có thể lên đến 15.000 đô-la Mỹ mỗi năm cho một người bệnh. Đây là vấn đề rất khó khăn cho các nước đang phát triển như nước ta. Để có đủ tiền mua thuốc trị bệnh AIDS quả là gian nan ở các nước này. Vì vậy, có một hướng nghiên cứu là sản xuất thuốc ra sao để có thể hạ giá thành dược phẩm đáp ứng cho đa số dân nghèo. Rất gần đây, ba hãng dược phẩm lớn ở Mỹ đã thỏa thuận cùng nhau nghiên cứu sản xuất một chế phẩm là viên nén duy nhất chứa đủ 3 thuốc trị liệu bộ ba để uống 1 lần duy nhất trong ngày. Thuốc này phối hợp tenofovir disoproxil là thuốc ức chế enzym phiên mã ngược với hai thuốc ức chế protease là emtricitabine và efavirenz. Chế phẩm mới này có giá rẻ rất nhiều so với uống phối hợp 3 thuốc riêng lẻ.
Có cái nhìn khái quát về bối cảnh nghiên cứu tìm thuốc và hiện trạng dùng thuốc điều trị AIDS như đã trình bày ở trên giúp ta tiếp tục có sự cảnh giác về HIV/AIDS. Ta vẫn phải nhận thức rằng AIDS là nguy hiểm bởi vì chưa có thuốc trị và vacxin ngừa hiệu quả.

TS.DS. Nguyễn Hữu Đức
(http://www.vietduchospital.edu.vn/news_detail.asp?ID=16&CID=2&IDN=4773)

Category: Khoa học, công nghệ | Views: 1488 | Added by: tndcong | Rating: 0.0/0
Total comments: 0
Only registered users can add comments.
[ Registration | Login ]
Lịch
«  Tháng Hai 2009  »
CNThứ 2Thứ 3Thứ 4Thứ 5Thứ 6Thứ 7
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
Lưu trữ
Trang bạn bè
  • Ucoz
  • E-learning Hóa & Sinh
  • Bình chọn
    Bạn thấy trang này thế nào?
    Tổng số bình chọn: 49
    Trạng thái

    Đang online: 1
    Khách: 1
    Thành viên: 0

    Copyright MyCorp © 2024 |